Một số người không có đủ chất sắt trong cơ thể. Uống chất bổ sung sắt có thể giúp cơ thể có đủ lượng sắt ở mức độ lành mạnh đối với cơ thể.
Sắt là một khoáng chất quan trọng với nhiều vai trò khác nhau trong hoạt động của cơ thể. Nó đặc biệt quan trọng trong việc giữ cho các tế bào hồng cầu khỏe mạnh.
Gần 70% chất sắt trong cơ thể nằm trong huyết sắc tố. Đây là một loại protein trong các tế bào hồng cầu mang oxy trong máu từ phổi đến các bộ phận khác của cơ thể.
Bài viết này sẽ xem xét các loại chất bổ sung sắt có sẵn, một số bệnh có thể cần bổ sung sắt, tác dụng phụ, liều lượng và các lựa chọn thay thế cho chất bổ sung sắt.
Các loại chất bổ sung sắt
Bác sỹ có thể kê toa chất bổ sung sắt nếu bạn không có đủ chất sắt trong cơ thể. Bạn cũng có thể mua các chất bổ sung sắt không kê đơn.
Có rất nhiều chất bổ sung sắt có sẵn, mỗi loại chứa lượng sắt khác nhau. Mặc dù chúng thường ở dạng viên nén, một số loại ở dạng chất lỏng.
Vitamin C giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn, vì vậy một số nhà sản xuất bổ sung sắt sẽ bổ sung vitamin C vào công thức.
Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), các loại chất sắt trong chất bổ sung bao gồm:
- Sắt sunfat
- Sắt gluconate
- Sắt citrat
- Sắt sunfat
Trước khi dùng bất kỳ chất bổ sung nào, tốt nhất là nói chuyện với dược sĩ hoặc bác sỹ.
Các bệnh mà có thể điều trị bằng bổ sung sắt
Bệnh phổ biến nhất cần bổ sung sắt là thiếu máu do thiếu sắt.
Những người bị thiếu máu do thiếu sắt không có đủ tế bào máu khỏe mạnh để mang oxy đến các bộ phận của cơ thể cần. Điều này là do thiếu sắt trong máu.
Uống bổ sung sắt có thể nâng lượng sắt trong cơ thể lên mức khỏe mạnh.
Bạn có thể bị thiếu sắt nhưng không bị thiếu máu do thiếu sắt. Những người bị thiếu sắt có thể có lượng hemoglobin phù hợp nhưng có các triệu chứng tương tự như thiếu máu do thiếu sắt, bao gồm:
- Mệt mỏi
- Cơ thể yếu
- Chóng mặt
- Hụt hơi
- Da nhợt nhạt
Tình trạng thiếu sắt có thể do:
Mang thai: Phụ nữ mang thai có thể bị thiếu sắt. Điều này là do có nhu cầu tăng các tế bào hồng cầu mới để hỗ trợ thai nhi. Uống bổ sung sắt khi mang thai giúp giảm nguy cơ bị thiếu sắt.
Mất máu: Mất máu do bị kinh nguyệt nặng, thoát vị bẹn hoặc xuất huyết tiêu hóa có thể gây thiếu sắt và cần bổ sung sắt.
Ung thư: Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy thiếu sắt là tình trạng phổ biến ở những người bị ung thư.
Chế độ ăn uống: Một số người không ăn chế độ ăn giàu chất sắt có thể bị thiếu hụt.
Hấp thu kém: Một số bệnh – bao gồm bệnh celiac, bệnh Crohn, bệnh xơ nang và viêm tụy mãn tính – có thể khiến cơ thể khó hấp thụ chất sắt hơn.
Mọi người cũng có thể bổ sung sắt cho rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hoặc để tăng cường hiệu suất thể thao.
Một số nghiên cứu cho thấy rằng mức độ sắt thấp có thể liên quan đến ADHD. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác nhấn mạnh rằng điều này có thể không đúng. Cần thêm những nghiên cứu để xác định điều này.
Ngoài ra, một đánh giá có hệ thống cho thấy hiệu suất của các vận động viên bị thiếu sắt nhẹ được cải thiện sau khi bổ sung sắt.
Những người khác có thể chọn bổ sung sắt mặc dù không có bệnh cần thiết đòi hỏi phải bổ sung.
Tác dụng phụ
Dùng liều lượng sắt thích hợp không có khả năng gây ra tác dụng phụ.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, những người dùng chất bổ sung sắt có thể gặp các triệu chứng sau:
- Tiêu chảy
- Đầy hơi
- Táo bón
- Buồn nôn
Trong hầu hết các trường hợp, các tác dụng phụ này sẽ giảm dần khi cơ thể điều chỉnh để tiếp nhận chất bổ sung. Nếu ai đó gặp phải những tác dụng phụ này và quan tâm về chúng, họ có thể nói chuyện với bác sĩ.
Có quá nhiều chất sắt trong cơ thể cũng có thể là vấn đề. Hemochromatosis, hay rối loạn quá tải sắt, khiến sắt tích tụ trong cơ thể. Nếu không được điều trị, rối loạn quá tải sắt có thể làm hỏng các cơ quan của cơ thể, bao gồm tim, gan và tuyến tụy.
Nếu ai đó dùng nhiều hơn liều lượng bổ sung sắt được đề nghị, họ có thể bị ngộ độc sắt. Nếu ai đó nghi ngờ rằng họ đã uống quá nhiều chất sắt, họ nên được tư vấn y tế càng sớm càng tốt.
Tìm hiểu thêm
Liều dùng
Liều lượng sắt mà một người cần có thể thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính của họ và việc họ có thai hay cho con bú hay không.
Theo NIH, lượng sắt được khuyến nghị hàng ngày, tính bằng miligam (mg), như sau:
*Uống đầy đủ
Nếu ai đó yêu cầu bổ sung sắt vì bị thiếu sắt, bác sĩ hoặc dược sĩ có thể xác định số lượng mà họ nên dùng.
Lựa chọn thay thế
Hiện nay, có rất ít lựa chọn thay thế cho chất bổ sung sắt.
Tuy nhiên, một sự thay thế có thể là chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt. Ăn thực phẩm giàu chất sắt với nguồn vitamin C dồi dào của cùng một bữa ăn có thể cải thiện sự hấp thụ chất sắt của cơ thể.
Những thực phẩm sau đây có nhiều vitamin C:
- Cam
- Bông cải xanh
- Khoai tây
- Ớt đỏ và xanh
- Dâu tây
Nếu một người không muốn dùng chất bổ sung sắt, họ nên thảo luận về các biện pháp khác với bác sĩ.
Kết luận
Sắt là một khoáng chất quan trọng giúp các tế bào hồng cầu mang oxy đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Nếu một người không có đủ chất sắt trong cơ thể, một chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể khuyên bạn nên ăn chế độ ăn nhiều chất sắt hoặc bổ sung sắt.
Thiếu máu thiếu sắt là một tình trạng sẽ cần bổ sung sắt. Những người trải qua các dạng thiếu sắt ít nghiêm trọng hơn do mang thai hoặc mất máu cũng có thể cần phải bổ sung sắt.
Uống bổ sung sắt có thể gây ra một số tác dụng phụ nhỏ trong khi cơ thể đang điều chỉnh. Nếu ai đó nghi ngờ rằng họ đã uống quá nhiều chất sắt, họ nên tìm kiếm sự trợ giúp y tế chuyên nghiệp càng sớm càng tốt.
Lượng sắt mà ai đó cần mỗi ngày khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố khác nhau. Nếu ai đó muốn dùng chất bổ sung sắt, họ nên nói chuyện với một chuyên gia chăm sóc sức khỏe hoặc dược sĩ.
Mặc dù có một vài lựa chọn thay thế cho chất bổ sung sắt, nhưng ăn một chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt có thể giúp duy trì mức độ tối ưu của khoáng chất quan trọng này.
Tìm hiểu thêm
